La Usc di Ladins

A jì ncantëur sibe ti majeri luesc y ziteies che nce tlo da nëus – a unì oravier da Sëlva, Santa Cristina y pona daniëura Urtijëi – iel da pudëi udëi la butëighes che à belau dutes te si struturazion y tl aredamënt na cërta predominanza de materiai che n possa tlamé de natura sintetica y mpue' artifiziela. Nsci iel da pudëi udëi n prima posizion al didancuei l elemënt dla scipa y de materiai de mitel. Danter curones, spiedli y ujes iel sambën na tipologia de n cër' modernism artifiziel y mefun dessegur defin atuel. Nsci ie duta la strutura dla butëighes te si realtà moderna y normala per nosc tëmps defin mudei permez a coche la butëighes fova plu da giut, bela scëmples cun ujes y banch da butëiga da ulache n univa servii dala persones che fova metudes per chël lëur da buteghier o buteghiera.
Pra chësta cunscidrazion n con' dla butëighes coche les fova y coche les ie, ulëssi auzé ora l aredamënt de na butëiga te Gherdëina uriginel, estlusif y de marueia. L ie te chësta butëiga da pudëi miré cun duta nosta sensibltà estetica de bela fotografies da zacan metudes ite te n bel cheder dala forma de n rombus fat de vedl lën.
Coche tematica y sustanza dla fotografies iel n iede da udëi Urtijëi da zacan, cun puecia cëses ntëur ala Dlieja de San Durich, coche la fova mo dan che la ie pona unida ngrandida cun la doi capeles a man drëta y a man ciancia. L ie tlo da udëi Urtijëi cun l ruf Derjon che jiva mo do si trassa naturela, sce n uel ti dì nsci, mo nia aviseda dala man dla persona cun mures dales pertes coche l ie pona do y do unit a s'l dé.
N'autra fotografia tla butëiga ie de n paur che vën cun si armënt da na gran forza, cun na bela gran cëria de fën, da na mont da nëif ju. Viadò iel l Saslonch, nce chësc curì dala nëif.
Pona iel na fotografia te chëla che l ie da udëi doi uemes furnii da d'inviern do la moda da zacan, che se tripa mëtan adum la cordes y si flucions.
Sun n'autra fotografia iel da udëi n tel berba che ie defin alauta, cun viadò l bel Scilier maestëus, cun mé na ciamëija reguceda ite nchin sa i cumedons y cun brances che tën su si brea pesocia. Leprò àl sëura ciauzei che ie da broces tla sola. Cun si mans iel tl lëur de bater la fauc. L'ultima fotografia te chësta butëiga de Gherdëina mostra su un cun i schi, scialdi da zacan, fotografà ntan che l ie tl air cun si vedli schi mo dala piza defin spiza, cun sëura na ciamëija da chedri reguceda ite, na brea pesocia nchin tai jenodli y n ciapel sun l cë.
N contlujion fej de tel bela fotografies da zacan ora na cërta richëza, atrazion y uriginalità te na butëiga. Dut zeche d'auter che nosta butëighes modernistiches y dut lucëntes, la gran pert, d'al didancuei.  (Oscar Prinoth dl Rezia, Urtijëi)