La Usc di Ladins

Ch'stadì ons repurtà de n cajo de cëces, de doi jëuni che ie unic picëi da chësc pitl tier ciuciasanch, propi tlo te Gherdëina, chëst iede sun Col de Flam. Na cossa rera, ma che suzed unitant. L ie perchël drët vester nfurmei y savëi da se astilé aldò.
L dutor Giuliano Piccoliori, che ie nce igienist de raion te Gherdëina, nes à dat n valgun stlarimënc drët de utl

Co recunëscen pa sce l ie na cëcia (per tudësch "Zecke" o per talian "zecca")?
N vëija sciche n pedin sun la pel, n pitl pont fosch danter 2,5 y 5 mm al plu. La cëces cëla de jì ite sot tla pel, les se ncaunia belau ite cun si tanaies. Les ie for da udëi ma suvënz te posć dl corp mpue scundui coche sot ai braces, do l col, tla buja dl jenodl, do la urëdles, nce sun l cë ma plutosc ulache l scumëncia i ciavëi.  
La cëcia viv de sanch, mé de chël. La se ficià ite bel sot y ciucia y se nflea su. Iló vëniela pona man man majera y majera y se mplenësc de sanch. N ne se ntënd nia canche la picià, ajache la fej sciche na tel ndormia y nsci ne sënten nët nia.

Sce n vën picëi iel prim de dut a les tò demez
Canche n abina cëces sun l corp dëssen tò na pinzëta, jì bel permez ala pel y cialé de les tré ora ndrët, zënza raidé. Raidé ie piec ajache iló se fìceles ite mo deplù. L possa vester che l resta laite vel' pitl tòch de si rampins, ma chisc vën normalmënter desgorc dala pel o scenó pòssen jì dal dutor a se i lascé tò ora defin. L dutor Piccoliori dij nce de no mëter su uele coche n fajova plu da giut.
Plu giut che la cëcia ie ficëda ite y plu che n ie manacei da na nfezion.

Cunseguënzes y periculi

Deplù tla Usc dl 17 de lugio 2020


Pic de na cëcia che à gaujà na Boreliosa de Lyme, cun l cërtl cueciun che se slergia ora ntëur al pic. (Fotografia: wikipedia).