Ve conte mia 6^ Vasaloppet

Data

23 de merz 2018

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Adele Pollam del Maester da Vich l’à tout part a la 94^ Vasaloppet te la Svezia. La ne porta dant storia, curiosità, fadìe e emozion de la gara de paslonch più cognosciuda al mond.
Son endò chiò a ve contar de mia ultima raida coi schi te la Svezia, mia 6^ Vasaloppet, dedicada a mie gran om e compagn de vita Dino. Acà 10 egn, ai 2 de marz del 2008, l’aee fata con el. Aane scomenzà del 2003 a tor part a chesta mitica competizion. El l n’aea fat 6, gio demò 5, donca ge n restae una e volee ge la dedicar con dut l cher. Organisador e skiman l’é stat nosc gran amich de sport e de vita Carmine Tomio, enciasà a Ciastel. Nosc grop tolea ite jent de età desvalive, da duta la region e da autre provinzie de la Talia.

Anter mi compagnes de viac n’era de chi che fajea chesta gara per la pruma uta: Antonella Bergamo da Sopramonte, amica e compagna de corsa, schi e roda, che la festejaa sie 60 egn! Elena e Erica Leonardelli de Cadine; Matteo Quadrubbi de Vione, compagn de Elena; Francesca Caminada da Brienno; Maurizio D’Ercole de Opi compagnà da so femena Maria, noscia fotoreporter; Gherardo Mercati de Bergamo, de 79 egn! Paolo Minati da Borgo Valsugana; Gianluca Volontè da Tirano; Leonardo Resc e Alfred Psenner de Stanecia; Mauro Zecchi de Torin.

Chisc enveze l’é i partezipanc aea jà fat la Vasa una o più oute... per Carmine l’era adertura la 21^: Gabriele Alippi de Abbadia Lariana; Carla Lagorio de Torin; Stefano Leoni de Cantù; Luciano Micheletti e Alessandro Zanardi de Calusco d’Adda; Maurizio Paolini de Falcade, per 30 egn istrutor schi de paslonch; Roberto Passerini de Brentonico, l partìa tel prum grop, a soa 4^ Vasa chest an l’a fat so mior piazament, 230° assolut; Simone Varesco de Ciastel de Fiem l partìa ence el tel prum grop: ensema ai prumes per n bon toch de gara, dò l’à cognù jir più pian e se “encontentar” del 404° post! Da Ciastel de Fiem ence Enrico Varesco, Lucio Varesco, pare de Simone e Enrico; Wolfgang Koehl e so pare Andreas de Neva Todescia; Laura Sala de Carisolo, medico ortopedich... en cajo de besegn; Anna Tasin de Cadine, amica e vejina de ciasa, mare de Elena e Erica. So cugnà Remo Agostini vegnù desché compagnator; Chiara Caminada de Brienno, forta atleta che del 2017 l’à vent la combinazion del “trittico” individual Marcialonga (schi, roda, corsa) e a la Marcialonga 2018 la é ruada 23^. Na setemana dant, te la gara Gommerlauf la se aea fat mal, l’à proà a partir con soa sor Francesca, che l’aessa volù la far duta, ma dant de ruar al travert l’à lascià sù per solidarietà con so sor Chiara, che l’à cognù arbandonar... la peissa jà a se scriver ite a chela che vegn! Mariano Trentin de Levico, a soa 15^ Vasa; Marco Volcan de Tieser, a soa 12^ Vasa, per el la più “dura” ajache no l’é nience partì su consei de Laura, medico ortopedich, per via che l’aea n jeneie mal metù. Rita Nones de Ciastel, forta atleta ruada pruma de le taliane 123^ te 6h 39’! Carmine Tomio, om de Rita, skiman de fiduzia e pont de referiment per duc e Roberto, fi de Rita e Carmine.

Con Rita, Carmine, Mariano e Marco se aon troà più oute a la Vasa ensema a mie cariscim Dino. Che bie recorc!

L grop l’era n muie desvalif ma jà dal prum dì eraane a una e someaa che fossane ensema da n muie de temp. Ei, percheche la Vasa taca ensema!

A Mora aon troà ence Stefano Deluca, fi del maester Arrigo che se à fat n bon pece de Marcialonghe, con so fia Mirian; Mauro Betta de Ciavaleis con so femena Caterina Zanoner da Moena, eraane ensema te la Vasa 2008, che aee fat con Dino; Albert Walder, venjidor de la Marcialonga 1988, che l’à dezidù de tor part a la Vasaloppet dò aer sapù da Carmine che chi che no tol part amàncol a una Vasa no l’é conscidrà n vero atlet de paslonch!

Mìngol de storia

La Vasaloppet l’é na gara coi schi da paslonch che se dejouc ogne an, la pruma la é stata del 1922, anter l paìsc de Sälen e la zità de Mora te la region de Dalarna te la Svezia. L’é la più veia, la più longia, con si 90 chilometres e la più grana, per numer di partezipanc, gara de paslonch del mond.

Vasa l’era na dinastìa svedeisa, jita al tron con Gustavo, nominà re del 1523. Se cor la Vasaloppet per recordar la fuga de Gustavo, che del 1520 apontin da Mora l’à tacà via la batuda de liberazion dai Daneisc. A Mora, vejin al travert, l’é l monument che i ge à dedicà. I dis de la Vasa se pel veder “re Gustavo ... dal vero...”, che va coi schi e a la leta per le foto apontin sul travert. Enteressant l segnificat de la scrita “Sulle tracce dei nostri padri per le vittorie di domani”.

L simbol che caraterisea la region de Dalarna l’é n pìcol ciaval de legn, encolorì de ros e decorà. N oget scempie, fat sù da n artejan per ge far n regal a la fia. L’é stat coscì aprijià che ades l’é stat adotà desché simbol te duta la Svezia!

“Aon metù l sveiarin da le 3 da doman”

Eraane loghé te l’alberch Trunnagarden a Orsa, n paìsc a 14 km da Mora, donca da chiò cognaane ruar a la partenza, a Sälen. Aon metù l sveiarin da le 3 da doman, aon disnà e da le 4 sion partii col pulman. I ùltimes km i aon fac en couda: auti, pulman... rué a Sälen entorn mese le 7, ogneun l’é jit te so grop de partenza... gio e autres tel 6°. Musega, mìngol de té ciaut tel tendon strapien de jent!! Doi ciacole coi vejins per far passar l temp, apede me l’era ence Stefano Deluca e se aon fat n gran “te bocia al louf”. La temperatura era -10^ e l nevea fin fin... Per fortuna no aee freit! Da le 8 manco 10 se aon deregolà e aon metù le massarìe tel sach che vegn portà a Mora, descheche se fasc ence a la Marcialongia. Da le 8 colp de canon e... via!

“L percors no l’é dut pian”

L percors de la Vasa no l’é dut pian descheche tropes podessa pissar. Dò l prum chilometer zirca taca na bela pontaa e dò, rué su n sompian scuert de bosć, laghes e picoi paìjes, se enterza amò toc pians, pontae mai massa erte e toc da jir en ju piajégoi, da far de bala, mai pericolousc.

L’é semper amàncol 6 o 7 scine, chest an no semper ben segnade percheche l’era dò che l nevea. Se passa via ence n picol lach giacià. Ogne 10 km zirca l’é i restores con musega e festa. N muie de bec te vegn encontra con tabarìe per te sporjer vatten, blabar, sportdrik, buljon (aga, na beanda tebia de cialveisa, sai minerai, supa da ciarn), café e crofegn douces. N muie i volontadives col restel che rencura la pista. Dapò l’é semper l tifo... no tu es mai soul! Se pel se goder ence la pasc, l bianch dut entorn, i autres egn no l’era mai stat coscì tanta neif, beliscim! I bedoees e chisc bie bosć che d’istà i é piens de garnetes.

Numeres, dac e informazions de la Vasaloppet

Mora se troa a 320 km da Stoccolma, envers Nord; Sälen la é a 90 km da Mora en direzion Nord-Ovest. Anter le desvalive manifestazion de la setemana l’era 66.700 partezipanc, 17.800 scric ite a la Vasaloppet, 17.050 classifiché, de chisc 14.398 omegn e 2.642 femene.

Sui 90 km l’é 1120 m de dislivel... e no tu te n adas! L’era na temperatura de - 12° a la partenza e de - 9° al travert. Sion stac dalbon fortuné a no troar i -25° di dis dant. L’à nevet duta la not e via per l dì, ence se l’era chel freit, donca la pista la era n muie peigra. I prumes ge à metù 24’ de più che l’an passà. N an i l’à fata te 3h 38’!

Mìngol de classifiche

4h 24’ per Andreas Nygaard (Nor) prum om, 4h 41’ per Lina Korsgren (Swe) pruma femena. Ciapar la medaa a la Vasaloppet vel dir ruar col temp na uta e mesa l temp del prum om o de la pruma femena: de n muie de nosc grop i é rué en zona medaa.

Vedon coche la é jita per i taliegn e per nesc amisc.

29° Bruno De Bertolis, prum di taliegn, 34° Mauro Brigadoi da Pardac, 59° Simone Bosin da Ciavaleis, 230° Roberto Passerini, 404° Simone Varesco, 994° Wolfgang Koehl, 998° Matteo Quadrubbi, 1499° Carmine Tomio, 1749° Leonardo Resc, 2137° Gianluca Volontè, 2158° Andreas Koehl, 2407 ° Stefano Leoni, 2764° Roberto Tomio, 2477° Alfred Psenner, 2842° Enrico Varesco. Chisc é duc rué en zona medaa. Braviscimes!

Per chel che varda le ele: 123^ Rita Nones, pruma de le taliane, 150^ Erica Leonardelli, seconda de le taliane, ruade en zona medaa. Che jir! Super brave! Dapodò 239^ Elena Leonardelli, terza de le taliane, 240^ Caterina Zanoner, quarta de le taliane, 258^ Laura Sala, 316^ Anna Tasin, 664^ Carla Lagorio, 800^ Antonella Bergamo, 833^ son ruda gio, Adele Pollam Tonelli.

Te la categoria over 65 Carla Lagorio la é ruada 3^ e gio 6^ su 24 en general, no demò taliane. Dalbon na bela sodesfazion, ence per Dino!

Curiosità

Dal lunesc a la domenia l’é festa e n muion de gare. Anter cheste la Stafettvasan e la Nattvasan.

La pruma la é stata l vender, a tecnica classica. L’à dombrà 12000 partezipanc che fossa 2400 stafete, percheche ogneuna l’à 5 frazionisć. L’é la 3^ più gran gara de la setemana da d’invern de Vasaloppet. Scomenzada del 2003, te chisc ùltimes egn la é doventada coscì grana che i endreza 2 oraries de partenza: 1200 squadre da le 7 da doman, le autre 1200 da le 9 da doman.

Le 5 frazion le é coscì spartide sui 90 km: 3 da 24 km, 1 da 14, 1 da 9 e 1 da 19. Me piajessa n an jir a la far, me é jà prenotà da Carmine la frazion de 9 km... dret alenament per la Vasa de la domenia!

Stefano Deluca chest an l’à tout part a na stafeta ensema a Michele Pasqualotto e autres amisc da Trent. Dapò i à fat ence la 90 km la domenia. Complimenc!

La seconda, la Nattvasan, l’é la Vasaloppet de not, con partenza sempre da Sälen l vender sera da le 8. Medemo percors, da far a tecnica ledia (skating). Chest event l’é ruà a la 3^ edizion. La gara vegn fata a cobie e le iscrizion sera a 1500 cobie. I doi amisc de Calusco d’Adda, Alessandro e Luciano, i à tout part e i ne à contà le regole e coche la é jita. Anter l’un e l’auter se pel aer no più che 20’’ de distanza. Se cogn aer dò 2 tascenlamp con pile de scorta, n pìcol prossach con ite corpet e brae antivent, manice e capa de resserva, n bicer percheche i restores i é a self service. L percors l’é enlumenà con focole. Ti prumes 70 km l’é n muie de assistenza, i ùltimes 20... tu vas...

L’é ence refornimenc fac da privac e n bel tifo, soraldut entorn mesanot! Ic i à stat 6h 47’ e la domenia i à fat ence i 90 km a tecnica classica. A chesta gara à tout part ence Natalie Santner con so om. Ence l nef diretor de la Marcialonga, Davide Stoffie, l’à tout part a la Vasaloppet: n bon scomenz!

Emozion e pensieres

Per i “neves” jà la portar a compiment l’é n suzess! I prumes 50 km tu i fas de fisich, i ùltimes 40... de ciaf! Per i veteranes jir endò a far la Vasa l’é segn de pascion, che se pel confrontar al mal d’Africa... chiamàlo “Mal de Vasa”.

Mie emozion é state n muie forte, soraldut per la serenità che me sentìe daìte, semper compagnada da mie cikolo. Da doman, a la partenza, ai restores, me saea de l’aer ló e de dezider ensema che beiver...

L più bel l’é stat che me é fat scurtar da Carmine n pe de sie bachec, donca te le spente e ju per le pontae me saea proprio de esser “doi te un”. Detelpai mie caro Dino.

Canche son ruada al travert (l’aane passà ensema 3 oute, autre 2 da “separé”) i eies lagremaa, no ge vedee... de dut cher ge é dedicà chesta mia 6^ Vasa! Ge é metù 9h 13’, volee star sot le 9 ore ma via pura, va ben coscì. N muie de oute é abù l met de recordar Dino coi amisc e me n adae semper de più del gran segn che l’à lascià te le persone che l’à cognosciù.

Gherardo, 79 egn, l’emozion più grana l l’à proada ti ùltimes 20 km: se troar da soul te la natura endana na proa sportiva.... Ti ùltimes 10 km l’à abù n’assistenza personalisada che ge à enlumenà la pista. E dapò ruar a l’ùltim ciancel giust 4’ inant che i lo sere.... L’é ruà a Mora da le 20.24, dò 12h 24’ de Vasaloppet. Content de l’aer finida e de la meritada corona de orèr che la Soreghina ge à metù al col! Toa Vasa, caro Gherardo, l’é n onor a la vita! N gran batiman!

Dai 18 de marz se pel jà se scriver ite a la 95^ Vasaloppet che sarà ai 3 de marz del 2019! No se pel spetar massa, percheche se no no se ciapa più l numer de gara!

Elena, Matteo e Erica i se à fat ence na raida coi feres sul lach giacià de Orsa, vejin a Mora. Su chisc laghes i endreza trope gare coi feres, lame piate con l’atach per ciolar l ciuzé da paslonch. Ajache Elena la é maestra de paslonch a le Viote, te la Svezia l’é stat fat reclam co na bela capa ence de la Viote Monte Bondone Ski Marathon, endrezada da l’Apt de Trent.

Conclujion

Per duc l’é stat n bel viac e na bela esperienza. Ence chi che no à podù la portar a compiment i à sapù se adatar a la situazion e i à spartì coi autres la fadìa e l content de esser rué fin junsom.

Ge die semper detelpai al Segnoredio per aer la sanità e la forza de far cheste aventure. Soraldut detelpai a mie cariscim cikolo che l me dasc serenità e estro de viver. N gran telpai ai amisc de semper, soraldut a Carmine, e a dute le persone che é cognosciù te chesta bela esperienza.



 (Adele Pollam Tonelli)