Ladin tla cherta de identité

Data

17 de fauré 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Bele dan agn êl gnü scrit che i ladins ghirâ la adoranza dl ladin tla cherta de identité; tratan él passé na desëna de agn y finalmënter s'á ince Roma modernisé y scrit dant la cherta de identité eletronica ince por Balsan.
Baldi án messü aldí y odëi che al mancia sön chësc documënt le lingaz ladin, ci che ne pó nia sozede, é pö le lingaz ladin reconesciü lingaz aministratif ala pér dl talian y dl todësch, ci che foss por i ladins y so lingaz dla uma n arichimënt y aumentass le prestisc por le lingaz ladin. I assessurs ladins é da laldé che ai se defënn y damana la adoranza dl ladin tla cherta de identité por i ladins; ince sce al sará da desfraté valgügn rans tles rodes, speron che ai ne baziles nia y se rogüciëies ite les manies por arjunje chësc travert de gran importanza por le lingaz ladin instës y por la jënt ladina. An spera che al vëgnes spo adoré le lingaz ladin unifiché, lauré fora dales istituziuns ladines de majer prestisc.
D'atres rajuns ladines
Al foss de se aodé che i dui assessurs ladins se dais ince da fá da porté a bona soluziun valgügn d'atri problems ladins che é bele dadî sön mësa:
– damané le dërt por garantí n assessur provinzial ladin;
– ghiré la garanzia de avëi dui assessurs ladins por provinzia y regiun;
– che cotan de posć publics ladins vëgnes spostá dales cités tla Ladinia por schivé che tres deplü ladins studiá sides sforzá da lascé por motifs de laur süa valada;
– che al vëgnes scrit fora por l'ofize de cultura ladina n post da diretur de repartiziun nü autonom;
– bele prësc 20 agn é les ores de trasmisciun ppr radio y televijiun ladina les medemes, purchël él gran ora che ales vëgni tantosc radoplades por tigni plö sauri bot ala gran concorënza dles trasmisciuns di atri lingac che é na gran concorënza al ladin. I rumanc á trasmisciuns tl radio rumanc 24 ores sön 24, na gran richëza y n gran respet da pert dla man publica por le lingaz rumanc;
- dan da tröc agn êl gnü damané da cherié na Ajentöra noeles ladines sciöche i rumanc á bele da plü de 20 agn; ara coiess adöm les noeles fora por le monn y ti les dess inant a foliec, a media desvalis, ci che la Ajentöra rumancia fej;
– che d'atres materies – storia, geografia – vëgnes ince insignades por ladin, ci che i aumentass ai scolars la conescënza dl ladin de cotan;
– che la scora de musiga ladina vëgnes metüda sot la Intendenza Ladina sciöche al é cun la taliana y la todëscia;
– che la toponomastica ladina vëgnes ince adorada fora dles valades ladines te chi posć che á ince n inom ladin (San Scimun, Porsenú, Sanciana, Rasun, Gudun, Suc, Ciastel).
Chësc dess motivé i assessurs ladins por i fá avëi ai ladins chi dërc che i speta da agn, á pö i taliagn y i todësc dadî arjunt na munt de rajuns por sü grups, deperpo che i ladins á tres messü ciaré pro, mo sëgn cun dui assessurs mëssel ester meso da rové plü inant y da arjunje les propostes (vedles) surascrites. Bun laur aoda  (Lois Trebo, Badia)

Galaria retrac