N pudëssa miné de vester a Roma, ma la ne n'ie nia nsci:chësc ie te Gherdëina, da se daudé!

Chest goern provinzial, a trazion leghista, l fasc ogne dì più marevea per soe toute de posizion, mencianza de projetualità, dependenza dal goern zentral, ence el a trazion leghista.L fat de l'ors M49, con l'ordenanza de l brancar da man del president Fugatti, dò n lonch via vai de letre anter la Provinzia de Trent e l Minister Costa, somea esser doventà l problem più urgent e emportant, sora dute la costion soziale, economiche, de lurier, sanitare, de scola, demografiche de duta la provinzia; ...

Valgünes parores y conscideraziuns söl articul »Ert desfratada« a plata 15 de »La Usc di Ladins« nr. 24/21 de jügn 2019
Al é na burta cossa y da incrësce canche al vëgn desdrüt statues, chedri, sgrafic o pitöres zënza capí co che na porsona se fej rajun da avëi n dërt da fruzié sö döt. Y chësc ciamó deplü sce operes fates da y por nos ladins. La gauja de chësc comportamënt é de sigü de conësce nia le valur dl'ert o magari da nia capí ci che l'artist orô se dí o se mëte a cosciënza cun so pinsier artistich. Tla vita moderna d'aldedaincö comana gonot i scioldi y le profit y insciö sunse rová te n monn che se dá da ...

Mëter a jì n Radio ne n'ie segurdenó zeche de saurì, l ne n'ie nia zeche che va da sëul, coche n pudëssa datrai miné sce n ne se tol nia la bria de jì ite sciche l toca tla cossa de n tel „mass-media".Dovia, ti locai dl "studio" y pra i microfons iel na cërta cumpëida de persones che se prova cun duta si energia, cun si cunescënza y savëi, ajache uniun y uniuna sënt dassënn te si dedite che chël che unirà ora de si bocia – canche l ie l mumënt de si trasmiscion "live" – unirà bonamënter scutà ...

Nëus de Sëlva jon te Ncisles, chëi da Sacun dij "jon te Mastlé", marati. Plu che auter ite che no su.N dumënia sons stac cassù, caite, al' inaugurazion dla teras Unesco. L tëmp à lascia fé, l ie garatà drët na bela festa. Na lauda a chëi che l'à metuda a jì, na lauda nce a chëi che à abù l'idea de fé su la teras. Per i 10 ani dla Dolomites tl'Unesco s'à l'aministrazion chemunela y la Lia dl Turism de S.Cristina inò lascià tumé ite zeche, bravi! Ma do diesc ani ie nosc jëufs dla Dolomites mo for ...

Urmei iel bele passà mpue de tëmp, ma n chëi dis ntëur y do l 10 de mei éi sambën liet cun gran cunzentrazion l articul de na bela plata ntiera – tl numer 23 dla Usc di Ladins – dla jëuna de 19 ani Milena Comploi de Col de Flam de Urtijëi, nasciuda tl ann 2001, che scrijova de n argumënt scialdi atuel, che vën tlamà "veganism" y cun chësta parola per nëus duc scialdi nueva, iel minà l savëi, la cunescënza y la pratica de maië prudoc y spëisa de plantes y roba vegetela y de ne maië defin nia ...

Do avëi liet plu cunscidrazions te chësta zaita y audì truepa ujes critiches y nce vel' ciacula n con' dla frabica sa la Rodra, ulëssi n curt tò posizion n chësc cont.Coche se rendon cont duc canc se tràtel zënzauter de na frabica scialdi granda, dantaldut sce paredleda cun la cëses do la rata pitles iló ntëurvia. La cësa à aldò dl proiet 3.311 metri cubich ora de tiera, che ie bëndebò avisa la cubatura urbanistica lasceda pro, y bën 4.180 metri cubich sot a tiera.Co vën pa per drët chësta ...

Scomenzar da nef o serar sù? L'é na domana che me fasc vegnir n gran encresciujum a vardar endò e veder chel che l'é stat l'UAL te duc chisc egn per i fascegn e dut chel che l'à portà en dota a chest popul, beleche destrabonì da le politiche del fascism spartì sun trei provinzie, per proar a l desfar desche popul, lengaz, tradizion, usanze, ensema a dut chel che caraterisea n popul.Dut chel che aon desche val, en cont politich, sozial, cultural, economich e aministratif, l'é per l 98% merit de ...

Senziermënter muessi dì che l me à sapù scialdi bel y che é abù na cërta sudesfazion che mi doi lëtres n cont dla strade Cuca "su per ch'l piz" – che à n bel tòch de mur veramënter da zacan da "Pitl Bruel" ju (dl 1721 coche n possa liejer sun n gran puron) y nce n bel droch de sas dl 1869, cun na ega de marueia – à abù na bona reazion y cumentares positives da pert de doi persones che sta nia dalonc da chëla streda.Nsci vëniel dit danter l auter, che chisc mures cun i sasc de porfir ie ...

É let l'articol "Didane a venjer chesta endesfida" su la Usc–piate de Fascia–di 24 de mé.Serar, te sajon, la strada de Gardecia e chela de la Val de Sèn Nicolò, l'é na bela pissada. Fora de sajon alincontra, lasciasse che i sentadins del Comun posse se mever mingol coche i vel; i é ampò sun so tegnir, l'é roba soa.Besegna però meter jù regole (e le far respetar) parcheche i mesi vae pian, no i fae bordel, no i cree pericol, no i ge dae d'impaz ai autres, i stae te strada e no i vae fora par l ...

Do avëi lit la intervista al assessur Werner Pescosta, me stessel a cör da fá n valgönes osservaziuns. Danfora oressi spezifiché che i ne sun nia cuntra le tru dles rodes instës, mo cuntra le proiet che é gnü fat.Pröma osservaziun: Te na incuntada dl Comun de Badia cun la comunité él gnü porté dant da pert di amisc di ciavai y dla raitadoia Teresa le problem dl tru dles rodes, dijon che al n'ê nia gnü tigní cunt di ciavai y che chësc tru foss n gran problem, deache i ne podesson nia passé cun i ...

La festa a San Martin de Tor, ai 3 de mei, ie stata do mi ntënder dut ntëur al'autëza dl aniverser dla Usc. Na bona prejënza, na bela prejentazion, de biei referac y na blòta curnisc.Danter i referënc, duc boni, me à fat mprescion Chasper Pult che ie stat bon de se fé ntënder dala majera pert dl publich. Mi esperienza ie che l va debujën de liejer la stampa o scuté su l radio y la televijion rumancia o mo miec jì n di o doi tla pert ladina di Grijons per se fé la urëdla y ntënder plu saurì l ...

Nosc Chemun se à dessegur falà cun l inuem, a scrì tla Plata de Gherdëina dla "plaza per mëndri" che dassëssa unì dut ntëur renuveda. Te chël articul iel unì scrit "Col da Bruel", ma ntant iel unì nciarià n architet prufesciunist per l proiet dla plaza sun Col da Brida. No pa?Sambën àn ulù ti dé la ncëria a n spezialist fulestier, ajache chëi sà dessegur da studië y lauré scialdi bën, y dantaldut tendenzialmënter ala ngranda. Nsci iel feter da se spierder y da ne savëi nia cie se n dì, a messëi ...

Ulësse rengrazië Oscar Prinoth che se tol dassënn a cuer la situazion dla streda Cuca y de ch'i vedli mures. Che l Chemun de Urtijëi ie tl lëur de lauré ora n proiet da fundamënt cun n tretuar per garantì la segurëza de chëi che va a pe da iló su ie vëira. Nia vëira ne n'iel che chëi che sta da iló su ne n'à degun nteres che chësc vënie fat, da coche n à pudù audì ora tler te na ancunteda che n ova metù a jì bele tl scumenciamënt dla legislatura te sala de chemun cun i zitadins che sta te chël ...

Ie son a una cun Oscar Prinoth che i vedli mures a sëch ie biei y à n valor storich, nsci ie nce i mures dla streda Cuca testemons dl lëur y dla fadia de nosc antenac che laurova cun pazienza, savëi y artenienza y cun plëina armunia cun la natura (tant che assan mo da mparé da d'ëi!!). Da ani ti cëli uni iede che passe a ch'i purons y sasc de porfir cuncei su tan bel, scebën che na pert de ch'i mures va ti ultimi ani ënghe bel plan n russët. Sce n ulerà fé n tretuar, che me sà mpurtant che l ...

La grupa Alpin Dogs de Gherdëina à abù la vela dl cunsëi nuef de jené de chëst ann. Iló iel mo unì damandà sce ue fé inant presidënt, ma ne é nia pudù azeté de resté te chësta ncëria che é dal scumenciamënt incà coche cumëmber fundadëur dan passa diesc ani, udan coche duta la grupa laurova contra mé. É nscila dat la demiscions dal cunsëi, ma son restà inant tla grupa, nchin dan za. doi enes, canche é nce dat la demescions dala grupa Alpin Dogs de Gherdëina.Cie iel pa suzedù?–Na tlapeda de jëuni ...

Ie pa la Bienela ruveda a Urtijëi?

Dan Pasca àn pudù liejer tla zaites che la Jonta provinziela à cun maiuranza dat pro l stude de fatibltà per la furnadoia da Ciastel sun Mont de Sëuc. L assessëur per l ambient y l'energia Giuliano Vettorato se à astenì. Daniel Alfreider, assessëur per la mubltà coche nce per cultura y scola ladina, à lità de sci.Coche sëurastant de na grupa che ie per l ambient y coche ladin sons propi nfugà per l oportunism dla Jonta. N assessëur per l ambient dëssa mustré culëur y se mpenië per n'economia dl ...