La Usc di Ladins

L'articul »Adincuntra al secul de vita« scrit dal maester Lois Ellecosta t'La Usc nr. 4 di 29 de jená m'á descedé sö de bi recorc y momënc dla familia Nagler ite dal Feur. Ince iö ti aodi a mëda Ida, che é söl iade devers i 100 agn de vita, sanité y tres na buna löna.
Ite dal Feur é n slogan, n modo de dí. Dailó êl n areal, n ambiënt familiar. Berba feur n'ê nia ma te fujina da odëi. Al laurâ ince da paur y savô da dé consëis canche n tier te stala n'ê nia intun. Al â ince ligrëza cun la ciacia.
Te ciasa dl Morná êl jöbas (cianô) n morin da majiné y na gran bercstot cun na turnadura. Berba morná fajô de vigni sort de patüc che an adorâ inlaota. Le morná ê n vero fatüc. Al ê i agn danter le 1940 – 50.
Nos mituns da Pcëi vijins ên dër gonot ia dal Feur. Al ê n bel post da fá damat y s'al lascé savëi bel. Interessant êl da sté te fujina y ciaré pro sciöche berba Feur martelâ le fer lorënt. La majera impresciun êl da odëi le gran martel mené a ega, le mai, en movimënt.
An messâ sté dezes por ne ciafé nia tizes ados. Inferé y desferé le ciaval ê n'atra atraziun. Odëi sciöche le fer lorënt gno borjé y imbruncé söla aundla dl pe.
Mëda Mena, la uma de Ida dl Maier, se tripâ cun pasciun te so gran urt dlungia ciasa. Al ê da odëi ciüfs, patüc de urt bel assá. A nos mituns nes scincâra sovënz res ghei. La mëda dl Feur bruntorâ ince canche i saltân sura si ite a mangé ajies.
I mituns Scebio y Pire ê trami dër da orëi bun. Scebio sonâ i orghi da man. Le plü jonn Pire â ligrëza cun i vicí. Ite dal Feur él ciamó sëgn 4 morins: dl Ostí Vedl – dl Feur – dl Morná y da Majuns. Te chëstes strotöres êl ince na stüa da podëi sté adöm y se tripé de vigni vers. Dlungia le punt dl Feur êl cinamai na stlopetara. Le plü gran avenimënt por nos mituns ê borjé la poiata; odëi sciöche al vëgn fat le ciarbun. Summa summarum: al ê n bel ambiënt.  (Florian Mischi da Pcëi)