Lëtra davierta a mi cumpani Oscar Prinoth da Brida n con' dla »Strambaries te Gherdëina«

Data

08 de auril 2020

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Mi minonghes persuneles:
Caro Oscar, davia che ala fin de ti lëtra (Usc dl 21/02/2020, plata 2) es damandà che zachei da »alauta ju« te respuende, l feji gën, nce sce son mé n cunselier de Chemun scëmpl. Ma da »alauta ju« ne te scriji segur de no nia, »alauta« ie mé Un y chël »Pere« de nëus duc y ie ënghe l prim che se arbassa per nes ulëi bon y nes dé denità, a duc unfat. Y per l rest ons bën udù chësta ultima enes tan pitli che son, duc unfat, ce puech che l à bastà a nes mëter duc sui jenodli.
Bon, jon a ti cater argumënc:
1. L puent ta Mulin d'Odun.
De chësc sei da dì puech davia che ne son nia nfurmà assé ajache fat dal Chemun de
S. Cristina y cun chisc tëmps ne possi nce no jì a ti cialé.
2. La plaza dai juesc nueva sun Col da Brida. Śën me vëniel dant nce a mi che n ëssa pudù mantenì la plaza da dant, la cumedé su, davia che tan melciafieda ne fòvela pa nia, y se sparanië de n fé na nueva. Sce la plaza nueva ie garateda o no chël dependerà da tan gën che i mëndri jirà a se tripé laite.
Chël, me vën dant, vën a dì per na plaza dai juesc mo plu che l gusto estetich di granc.
Y chël uderons, davia che n muessa dì che la ne n'ie mo nia fineda. Pervia di lëns taiei, n iel inò unì sentà.
3. L purtoi nuef Pilat. De fé chësc sons for stat de contra y l son mo. Che l unirà taià ju bosch ala ngrossa, che l unirà giavà dassënn, che l unirà fat su murons de tiera stizeda su da feriedes per na lunghëza de plu de 1 km y da na autëza mascima nchin a 11 metri, chël me tëmi uderons tosc da Urtijëi via, canche i puderà inò scumencé a lauré. Ma l piec dann ala natura ne sarà nia tl fé l purtoi cun si strabac de energia per mascins y camions, ma daldò ti ani. Per fé nëif programeda da curì dut l purtoi da na larghëza de almanco 8 metri, unirà l'ega pumpeda ora dl Derjon y su y su per calons. La mplanté a adurvé n grumon de energia al didancuei cun la crisa tlimatica, na tel respunsabltà ne possa no i privac no la man publica plu se tò.
Urtijëi ne sarà per chëi dai schi mei sciche Sëlva, nce sce purvon a ti fé do. Per l turism, che ie deventà de gran mpurtanza per nëus, à Urtijëi mo truep potenzial da pudëi valorisé: cun na natura mo do la rata nëta – penson menadrë a Resciesa y si bòsc y cun n beliscimo luech che à ades duta la strutures – ons nëus mo de tipich l'ert, l artejanat artistich, la cultura ladina, l museum l demostra, y sce ulon, mo de vedla frabiches storiches y berstotes y dliejes... Perchël pudons crì n turism tipich nost, zënza avëi l bujën de reviné natura o n dunfrì su.
Chisc ie stai i argumënc che me à fat lité de no te cunsëi de Chemun, canche son unic damandei nce nëus de Urtijëi n con' dla idea dla Pilat nueva.
4. La zircumvalazion nueva.
Dan pensé de mplanté na tel gran strutura cun de gran cunseguënzes, iel bën debujën che l vënie studià dant sciche l toca. Y tlo mieni che l vënie studià DUC i aspec che n tuchëssa, per Urtijëi, per duta la val y sëurora. La delibera de Chemun data pro dij avisa nsci: »L Cunsëi de Chemun de Urtijëi fej ora de njenië ca l pruvedimënt per n stude da fatibltà tecnica, economica y dl ambient, che dëssa tenì cont dla mubiltà n generel, dl ajiamënt dl'aria y dla fuera tl raion tucà diretamënter a ost y a vest dla zircumvalazion y dantaldut tl raion de Urtijëi pra l stradon Tresval. L stude dassëssa nce traté i flusc turistics y d'autri fatores de utl per pudëi calculé la cunseguënzes de chësta nfrastrutura, sibe per śën che per l daunì. Particularmënter tl uedl dëssen tenì la cunseguënzes dl tlima (n generel). L fin ie de abiné adum pusciblmënter truepa nfurmazions y elemënc acioche la aministrazion de Chemun posse tò na dezijion obietiva n con' dl bujën o no de na tel zircumvalazion.
Sce tl daunì uderà l Cunsëi de Chemun debujën chësta realisazion, pona jiràn a mené do pra i ufizies cumpetënc dla Provinzia Autonoma de Bulsan.« Fin dl zitat.
Oscar, cun n tel stude, fat sciche l toca y pusciblmënter cumplet, sons ie defin a una.
Te saluda,  (Peter Kostner, cunselier de Chemun de Urtijëi)