Chiara Folchi cunta de süa inrescida sön le svilup diacronich dl ladin

Data

04 de messel 2025

Galaria retrac

Grandeza scritura

riduci dimensione font aumenta la dimensione del font

Social

FacebookTwitterGoogle Bookmarks
Da püch á la jona Chiara Folchi stlüt jö sü stüdi cun na tesa söl svilup diacronich dl ladin. Cun ëra s’l’unse cuntada dl mudamënt dl lingaz tl tëmp, y de so dagní
Co s’á pa svilupé le lingaz ladin te na spana de tëmp de zirca 60 agn, y ciun é pa sté l’influs dla sozieté y de so mudamënt sön le lingaz de mendranza? A chëstes domandes ti é jüda do Chiara Folchi, che vir da deplü agn incá tla Val Badia y insëgna dötaorela leteratöra taliana tles Scores Altes a La Ila. Te süa tesa de laurea magistrala á la jona analisé le svilup dl ladin dai agn 1950 cina aldedaincö, pian ia dal dizionar de Antone Pizzinini, pu­ bliché tl mëteman di agn ’50. 

LA USC: La sozieté dles munts é passada fora por n svilup asvelt y drastich. Ci él pa resté dl ladin da inlaota y ci loces linguistiches él pa gnü a s’al dé, che se damanass da gní curides por garantí n dagní al lingaz?

(Chiara Folchi) Vigni lingaz é sotmetü a mudamënc tl decurs dl tëmp y sënt l’influs di cambiamënc soziai, che vëgn a s’al dé te n raiun spezifich. En particolar, le svilup dla sozieté ladina tla Val Badia é sté flinch y gran te n tëmp cört. Le lingaz che gnô tut ca ti tëmps de Antone Pizzinini é ma plü conesciü da na pert dla popolaziun, chëra dles generaziuns plü inant cun l’eté. Tratan le laur d’analisa ái constaté che dantadöt i plü jogn ne conesciô nia plü chëstes espresciuns. Dessigü é n valgönes de chëstes jüdes a perde tl ladin d’aldedaincö, ajache certes ativités ne s’á nia mantigní tl tëmp y ne vëgn aldedaincö nia plü pratica­des. Porimpó él ince normal ne conësce nia dötes les parores de n lingaz y te chësc caje, se trátera de n lessich dër lié a n setur spezifich y porchël ri da recuperé.


Liede inant tl'ediziun nöia da incö, vëndres 4 de messé!