Vito Zingerle da San Martin de Tor nes á lascé por na maratia crödia al’eté de 53 agn. Al ê sté dal 2005 al 2017 (novëmber) diretur dl Museum dla Natöra a Balsan, denanco gní cun dezëmber 2017 diretur dla Repartiziun provinziala por l’inovaziun, inrescida y université y Museums. Gran romagn so contribut dé tl ciamp dla inrescida y documentaziun dla fauna y flora dles Dolomites
Vito Zingerle â fat dl 1999 le dotorat de sciënzes naturales tl’Université de Desproch, do se avëi laureé dl 1996 te zoologia y dl 1997 te ecologia al’Université da Desproch. Dl 1998 ál podü pié do le »Research Award dla Österreichische Entomologische Gesellschaft ÖEG«, dl 1999 ál presenté süa dissertaziun söl »Influs dles dlaciaziuns sön la fauna dles Dolomites«. Ince por la stampa ladina y les publicaziuns ladines é sté Vito Zingerle n referimënt ütl y important, so savëi scientifich ará sëgn tröpa jënt mancia. Vito lascia zoruch süa familia tl dolur y tl incherscimun.
»I sun impormò al scomenciamënt« Vito Zingerle ê sté dal 2001 al 2004 coordinadú dl Museum
dla Natöra a Balsan, daurí chi 4 agn denant. Dl 2005 gnôl diretur de chësta istituziun y strotöra importanta por n raiun sciöche Südtirol ponü ite tla plü bela contrada y natöra. Zacotan de agn dedô cuntâ le diretur Vito Zingerle dl museum y so laur: »La archirida scientifica é partida sö te n gröm de ciamps, al é n laur zite y comples. I sun – por ejëmpl – tl laur da realisé n erbar dla flora de Südtirol. Chësc é un di gragn proiec basa che i desfirun. Sambëgn fajunse spo aprofondimënc por tematiches spezifiches. Dí pón bëgn scemplamënter che la particolarité dl Museum é dagnora le laur colié ai reperc.« Ala domanda tan interessant che Südtirol é tl patrimone dla geologia, dla fauna y dla flora, respognô Vito: »Südtirol é dër interessant. Tolun ma ca i corëc dles Dolomites, testimoni dl tëmp triassich, unich al monn. Les Dolomites é n patrimone particolar. Por la flora – por ejëmpl – él da dí che Südtirol é a süd dles Alpes, dl vers dl Mer Mediterann, le raiun dl Mediterann é n ‘hot spot’ dla biodiversité. Südtirol é unich por süa posiziun.« Vito Zingerle se fajô n gröm de pinsiers söla sconanza dla natöra y di sic de na fauna y flora particolara: »Dolomites UNESCO ô dí por me na revalutaziun dl teritore, dles munts. La jënt mëss avëi na revalutaziun dl’atenziun y dl respet por chisc crëps unics al monn. Dolomites UNESCO n’é nia ma n logo turistich y de reclam, al é le reconoscimënt ofizial por na documentaziun geologica carateristica y de valüta a livel mondial: na storia geologica tipica por le tëmp dl Trias, piada ia dan ca. 250 miliuns de agn y che à duré plü o manco 50 miliuns de agn.«
Liede inant deplü tla ediziun de La Usc di Ladins da indoman vëndres!