Gherdeina

media/k2/galleries/27448/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-28_um_15.53.14.jpg
30 de jugn 2024

Alcol, n pricul sotvalutà

Luca Mussner lëura tl soziel, tl local di jëuni Saut dla Nëus Jëuni Gherdëina a Urtijëi. Na tematica cun chëla che l à da nfé suvënz y che ti sta a cuer ie l mond dl alcol, a chëla che ël ti dij »droga de ntroduzion«. Te chësc articul che l nes à mandà ite, vàl ite tla tematica te na analisa sota danter esperienza y statistiches
Te nosc nventar culturel, soziel y economich ie l alcol na pert ntegreda, scebën che on da nFé cun na sustanza psicotropa da stramp danejënta a livel sibe fisich che psichich y dan­ taldut soziel. Ie ruve for inò a n pont de desperazion a rujené cun la jënt dl argumënt alcol, ajache na descu­ scion ubietiva ne n'ie tan che nia puscibla.
Sce zachei mor de cunsum ezessif de alcol, rejónen de ntussieda da alcol, nce sce la definizion de medejin ie avisa chëla de na overdose. Na ...
media/k2/galleries/27449/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-28_um_15.55.16.jpg
29 de jugn 2024

Dala fauc ala mascin da sië (2a pert)

Tl tëmp de cënt ani se à l raport dla persones con la mont mudà dassënn. Dut fova plu senzier y ala bona, zacan, ma sons'a segures che ulessan mudé cun la vita da ntlëuta? Na reflescion n con' dl'enes da mont de coche les fova ntlëuta y de coche les se à svilupà
»Saslonch y Pic y Cuca, da Bula nchin Mastlé, da Plan nchin a Pruca, cialé se pò’n assé«. La paroles de bera Leo Runggaldier da Furdenan, ora dla ciantia che vën cunscidreda l inn de nosta valeda, les on audides desëines de iedesc. Na zelebrazion de nosta cuntreda y de cër’ velch nce n’anunziazion de na realtà distopica de chël che ie deventedes nosta montes: n luech ulache perso­ nes de uni etnia ti va permez per ti cialé bel debota y se n pië inò inant. Nia mé dala Odles de ...
media/k2/galleries/27446/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-28_um_15.50.44.jpg
28 de jugn 2024

Fotos de discoteches da plu da giut

La redazion dl Calënder de Gherdëina chier per la edizion da chëst ann fotografies dla discoteches de Gherdëina da plu da giut

Sce zachei ëssa a cësa vel' foto storica dla discoteches de Gherdëina, assans scialdi gën, prëibel, sce pudessais la mandé a info@ulg.it o la purté diretamënter te ufize dla Union di Ladins de Gherdëina tla Cësa di Ladins ntan i orares de ufize:


• lunesc dala 09:00­12:00 y dala 15:00­-18:00;
• merdi dala 15:00­-18:00;
• mierculdi, juebia y vënderdi dala 09:00­-12:00

De gra de cuer
La Union di Ladins de Gherdëina

media/k2/galleries/27435/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-27_um_16.52.11.jpg
27 de jugn 2024

Doi telecameres per l raion a trafich limità nuef

L raion a trafich limità sarà atif da n lunesc che vën inant danter la dlieja de Sant Antone y l Col da Ianon. La paroles dl assessëur Stefan Kasslatter
Dant fòvel l pel automatich sun Col da Ianon per schivé che i auti nia autorisei furnësse ite. »Chël pel àn bele tëut demez da n struf incà, ajache l fova for problems«, nes conta l assessëur per la mubiltà de Urtijëi Stefan Kasslatter. Da n lunesc ai 1. de lugio inant uniràl metù a jì...

L articul va inant tla edizion nueva de La Usc di Ladins de duman vënderdi ai 28 de juni.

Bruno Maruca
media/k2/galleries/27420/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-27_um_10.02.51.jpg
27 de jugn 2024

Per na Plaza de Sant Antone cun plu vita y manco auti

Nce chëst ann sarà la plaza zentrela de Urtijëi śareda al trafich per la sajon turistica da d'instà. La Usc à cuntatà l assessëur per la mubiltà Stefan Kasslatter, che nes à cuntà dla cuestions tëutes n cunscidrazion
Diesc enes alalongia resterà Plaza de Sant Antone śareda al trafich. La mesura che va inant da n valgun ani incà, ntan tramedoi sajons turistiches, unirà metuda n droa nce te chësta sajon da d'instà. La plaza zentrela de Urtijëi unirà śareda...

L articul va inant tla edizion nueva de La Usc di Ladins de duman vënderdi ai 28 de juni.

Bruno Maruca
media/k2/galleries/27406/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-26_um_16.00.40.jpg
26 de jugn 2024

Cin’ ani de terassa panuramica

L fova amez al mëns de juni dl 2019 canche la terassa panuramica »Dolomites UNESCO arjepon mundiela Mastlé–Santa Cristina Gherdëina« fova unida naugureda. On rujenà, danter l auter, cun la ideadëura Renate Senoner, che fova dant presidënta dla Lia dl Turism y pona assessëura de Chemun per l turism
Dan cin' ani sons jit su ala naugu­ razion, deberieda cun truepa autori­ teies, te chël di amez al mëns de juni dl 2019. L se tratova dla naugura­ zion dla terassa panuramica »Dolo­ mites UNESCO arjepon mundiela Mastlé–Santa Cristina Gherdëina«, chësc l inuem ufiziel, naugureda n gaujion di diesc ani de recunescimënt dla Dolomites coche patrimone de arpejon naturela Unesco.
Te La Usc de dan cin' ani, canche chësta terassa se ova merità la gran tematica de prima plata, ans ...
media/k2/galleries/27332/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-11_um_11.15.56.jpg
11 de jugn 2024

Scrites sun i mures publics: n custimënt per duta la cumenanza

La cunseguënzes dl patucamënt possa vester sceries: l ie reat penal (art. 639). Ntant àn abinà y cunvucà te Chemun a Urtijëi n jëunn che ova fat vel' scrita sun mures publics
L ambolt de Urtijëi Tobia Moroder nes conta dla problematica di danns sun i mures de Chemun, velch che va inant bele da plu giut incà, »ma śën fòvel n valgun caji ndolauter, mpue plu suvënz«. Moroder sotrissea che »l ie a n cër' pont nce n cër' custimënt che ti va ala fin ala cumenanza, ajache l ie da ti dé na ncëria a n moler o mandé i lauranc de Chemun, ma n ëssa perdrët truep d'auter da fé che no jì a puzené ju scrites che vel' mut fej su. Chësc ie bën da muië, ajache l vën cialà de mantenì ...
media/k2/galleries/27330/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-10_um_17.08.54.jpg
10 de jugn 2024

Da mont su tle Marche cu n l KVW de Sëlva

»Chëst'ansciuda metons'a a jì n viac mpue autramënter« se ova l cunsëi dl KVW de Sëlva mpensà, ti pitan a si cumëmbri la puscibltà de scuvierjer n raion nuef jan a pe da mont su. Chëst'idea à drët plajù y bele tosc se ova scrit ite la bela cumpëida de passa 50 persones. Ai 8 de mei fòvela pona tan inant y daduman abenëura sons piei via de viers dla region Marche
L articul ie da liejer tla edizion atuela de La Usc di Ladins.
media/k2/galleries/27328/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-07_um_12.19.52.jpg
09 de jugn 2024

Degun di mé sarëinn

Tëmp y temperatures ntan l mëns de mei te Sëlva, muserei a na autëza de 1.595 metri
L mëns de mei de chëst ann ie stat scialdi plu frëit che chël dl ann passà cun 8,80°C de mesaria (13,88 °C tl 2023, n mei da record), chël ie 5,08°C sot ala temperatura dl mëns de mei dl ann passà. L mei de chëst ann ie stat mpue sot ala mesaria di ultimi 45 ani n con' de temperatura. L di plu frëit éi muserà ai 31 dl mëns cun na mesaria de 5,33°C y na mini­ maai4demeide­1,5°C.Ldiplu ciaut éi muserà ai 12 dl mëns cun 12,50°C de mesaria y na mascima ai 11 de mei de ...
media/k2/galleries/27327/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-07_um_11.57.26.jpg
08 de jugn 2024

»Te Deum«

L Ladinia Women's Chorus de Gherdëina ie stat un di ot cores che à ciantà pea pra la cunzert »Te Deum«, metù a jì n ucajion dl iubileum de fundazion dl »Vinzentiner Mädchenchor« y dl ensemble de ëi »Brummnet«
L articul ie da liejer tla edizion atuela de La Usc di Ladins.
media/k2/galleries/27326/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-06_um_17.55.14.jpg
07 de jugn 2024

Skatepark a Urtijëi: l ie la ulentà per na luegia publica

On rujenà cun l presidënt dla lia Rodes Chedres, Luca Crepaz, che nes à cuntà dla bona cunlaurazion danter »si« lia y l Chemun de Urtijëi per l proiet de n skatepark publich. Nce la Lia dl Turism possa judé pea. La Usc à nce cuntatà l ambolt Tobia Moroder
L mond dl skateboard ie na realtà sportiva y soziela sterscia, sce la à l mesun de pudëi l vester. Te Gher­ dëina iel belau diesc ani che na grupa de jëuni se damanda che l vënie fat n skatepark publich. Dan doi ani ài metù su na lia, Rodes Chedres, y giaurì n skatepark te na frabica privata. Śën vëijen vel' pitl var inant per velch de publich, l nteres ie tlo nce da pert dla istitu­ zions.
L presidënt dla lia Rodes Chedres, Luca Crepaz nes à cuntà de coche l ie jit a ti ...
media/k2/galleries/27325/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-06_um_17.48.39.jpg
06 de jugn 2024

I »Mumënc« de Hugo Senoner vivui tl Tublà da Nives

L scultëur de Sëlva mët ora si lëures te si prima mostra persunela te Gherdëina. Da coche dij bele l tiul, iel da udëi mumënc dla vita da uni di, y chël te na reprejentazion ironica
A unì ite tla sënta dla lia culturela Tublà da Nives te Sëlva vëijen scul­ tures y reliefs, dut ziplà tl lën de zirm, y nce vel’ dessëni. Pra la giau­ rida de »Mumënc« de Hugo Senoner n sada passeda, à Lukas Plancker fat la ntroduzion artistica, y cunsià de ti cialé ala mostra scumencian da...

L articul va inant tla edizion nueva de La Usc di Ladins de duman vënderdi ai 7 de juni.

Bruno Maruca
media/k2/galleries/27307/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-05_um_16.03.10.jpg
05 de jugn 2024

2031 ti va a Gherdëina

I Mundiei de schi alpin dl ann 2031 unirà fac te Gherdëina. La paroles dl'autoriteies do la ufizialisazion de merdi de chëst'ena a Reykjavik, Islanda
Ai 4 de juni iel stat l 55ejim cungres dla FIS a Reykjavik, ulache la jiva de abiné ora ciun di candidac di Mundiei de schi alpin che giapëssa l mesun de mëter a jì chësta garejedes te si raion. Gherdëina ti à dat d'albierch a chësta manifestazion per l ultim iede tl 1970. Perdrët jìvela de crì ora ulache la unirà fata tl 2029,
che Narvik (Norvegia) à giapà, ma davia che la FIS fova drët mpresciuneda dala candidatures – coche la à nce auzà ora ntan la zeremonia de ufizialisazion – àla cris ora ...
media/k2/galleries/27290/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-04_um_17.54.59.jpg
04 de jugn 2024

I Mundiei dl 2031 sarà te Gherdëina

L cumité dla FIS à ufizialisà dan puec menuc a Reykjavik che i Campiunac dl Mond de schi alpin dl 2031 unirà metui a jì dal Saslong Classic Club te Gherdëina. La edizion dl 2029 sarà a Narvik (Norvegia)
Deplù, cun ntervistes y statements da pert di respunsabli dl Saslong Classic Club y dl'autortieies, sarà da liejer tla edizion nueva de n vënderdi ai 7 de juni de La Usc di Ladins.
media/k2/galleries/27286/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-04_um_12.56.29.jpg
04 de jugn 2024

Urtijëi: na cësa de paussa nueva?

Pra la terza senteda dl Cunsëi de Chemun de Ciastel de chëst ann iel nce unì tucà doi tematiches che reverdaGherdëina. Deplù tl articul
Sun l orden dl di dla senteda dl Cunsëi de Chemun de Ciastel di 29 de mei fòvel doi ponc che tratova
cuestions politich-sozieles dla valeda. L prim fova chël dla pruposta de delibera da pert dl partit Freie Liste
che reverda l »referendum per n cunliamënt Pana-Sautaria«, de urbanistica. L segondo fova chël de na
prejentazion de n stude de fatibltà de restruturazion y de fé su da nuef la Cësa de Paussa San Durich cun
l frabiché da nuef la cësa dl servisc soziel tl chemun de Urtijëi, organns de ...
media/k2/galleries/27285/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-03_um_16.35.15.jpg
03 de jugn 2024

Da mont su tle Marche cu n l KVW de Sëlva

»Chëst'ansciuda metons'a a jì n viac mpue autramënter« se ova l cunsëi dl KVW de Sëlva mpensà, ti pitan a si cumëmbri la puscibltà de scuvierjer n raion nuef jan a pe da mont su. Chëst'idea à drët plajù y bele tosc se ova scrit ite la bela cumpëida de passa 50 persones. Ai 8 de mei fòvela pona tan inant y daduman abenëura sons piei via de viers dla region Marche
Duc fova de bona ueia y se ncunfertova dassënn a passé n valgun dis n cumpanìa. Man man che unian plu in ju univa nce l tëmp for miëur y miëur, cunferman nscila la manierea de dì tudëscia: »Canche i angiuli va de viac, rij l ciel«. Ntëur mesdì ons arjont Pesaro, che ie chëst ann capitela taliana dla cultura. Do na bona marënda ons mo abù dl'aurela de jì mpue a spaz dlongia l mer y de amiré la bela codla de bront dl scultëur Pomodoro. Daldò
se à nosc sciafer menà te n bel hotel dlongia Ascoli ...
media/k2/galleries/27281/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-02_um_17.15.36.jpg
02 de jugn 2024

La lidëza criativa zënza prescions

La Scola de Criatività dla lia La Vëta cumpëida uni ann plu iscrizions. Chëst'ena àn pudù ti cialé ala mostra per finé via l ann de lezions, tla sënta dla Scola a Urtijëi. N mesun per mutons y mutans per ti dé esprescion a si criatività: danter ziplé, depënjer, mudelé, nduré, dessenië y nia »mé«
La Scola de Criatività ie n proiet dla lia La Vëta che va inant da n valgun ani incà, y che à abinà si realtà y recunescimënt cun l passé di ani. L proiet plej, la iscrizions ie for de plu y la lerches fina for plu riesc. Ai mutons y ala mutans ti sàl bel. Te puech tëmp iesen bele passei da doi a trëi grupes – da diesc mutons y mutans prun –, y la ulentà fossa chëla de fé mo n var inant, y...

L articul va inant tla edizion atuela de La Usc di Ladins.

Bruno Maruca


media/k2/galleries/27269/thumbs/Bildschirmfoto_2024-06-01_um_15.47.42.jpg
01 de jugn 2024

Rainer Senoner inant presidënt dl Saslong Classic Club

La lia urganisadëura dla garejedes de Copa dl Mond de schi alpin te Gherdëina à tenì si senteda generela. Senoner à giapà inant la crëta da pert di cumëmbri y dla cumëmbres, y resterà presidënt nce per i cater ani che vën
»Coche dant iel per mé zeche de bel y n gran unëur vester a cë dl Saslong Classic Club. Laureron inant per miuré nosta strutura che on bel y per vester na tapa fissa dl calënder dla Copa dl Mond. Tl medemo mumënt arons pusciblmënter nce scialdi de gran ndesfidedes nueves dan nëus«, nscila Rainer Senoner, cun referimënt finel ala candidatura di Mundiei dl 2029, ulache n arà la resposta definitiva n merdi che vën da sëira.

Bruno Maruca

Deplù tla edizion de n vënderdi che vën de La Usc di Ladins.
media/k2/galleries/27266/thumbs/Bildschirmfoto_2024-05-31_um_16.33.31.jpg
31 de mei 2024

Mundiei 2029, puec dis dan l’asseniazion: »De bona sensazions«

N merdi che vën, ai 4 de juni, uniràl ufizialisà a Reykjavík tl'Islanda chi che giaperà i Campiunac dl Mond de schi alpin dl 2029. La Usc à rujenà cun Rainer Senoner, presidënt dl Saslong Classic Club, per ti damandé dla sensazions puec dis dan l'asseniazion
Gherdëina, Soldeu (Andorra) o Narvik (Norvegia). Un de chisc trëi luesc dai schi giaperà la ncëria de mëter a jì i Campiunac dl Mond de schi alpin dl 2029. Dut unirà ufizia­ lisà n merdi che vën, ai 4 de juni, a Reykjavík tl'Islanda.
Dajon da lecurdé che l Saslong Classic Club, che ie la lia che se cruzia uni ann dla urganisazion dla garejedes de Copa dl Mond sun la Saslonch y che à purtà inant la candidatura ai Mundiei ti ani passei, à detlarà che n purvëssa mo n iede per ...
media/k2/galleries/27262/thumbs/Bildschirmfoto_2024-05-30_um_18.31.43.jpg
30 de mei 2024

Bienela Gherdëina 9: »L Parlamënt dla Muntanioles« prejentà ala stampa nternaziunela

Jurnalisć y jurnalistes da duta Europa àn udù y audì ncuei juebia ai 30 de mei a Urtijëi pra la cunferënza stampa de prejentazion dla nona edizion dla Bienela Gherdëina, dal inuem »The Parliament of Marmots«. La manifestazion ie unida cunteda dal presidënt dla lia Zënza Sëida Eduard Demetz, la diretëura dla Bienela Doris Ghetta (tucheda dala emuzion dl arjunjimënt, purvan a tenì ite la legrimes), l curadëur Lorenzo Giusti y la curadëura assozieda Marta Papini
L Rëni de Fanes, la natura y l raion ladin, la cultura y la jënt, l raport danter persona y cuntreda. La nona edizion dla Bienela Gherdëina ti ie unida prejenteda ncuei ala stampa naziunela y nternaziunela unida per la ucajion te Gherdëina. Nëus de La Usc Ve prejenteron plu avisa la ideies y i cunzec che l ie do chësta manifestazion tla edizion dl'ena che vën.

Bruno Maruca